Ayıplı mal nedir?

Ayıplı mal, 1-) malın tüketiciye teslim edilme anında, alıcı ve satıcı tarafından kararlaştırılmış örneğe veya modele uygun olmaması 2-) malın sahip olması gereken özellikleri taşımaması, sebebi ile taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı olan maldır.

Hangi Mallar Ayıplı Mal Kabul Edilir?

1-) Ambalaj, etiket, kullanım kılavuzu, internet sitesi veya ilan ve reklamında yer alan özellikleri taşımayan mallar,

2-) Satıcı tarafından bildirilen ya da teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı; dengi olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin uygun olarak beklediği yararları azaltan ya da ortadan kaldıran ekonomik, maddi ya da hukuki eksiklikler taşıyan mallar.

Sözleşmeye konusu malın, kararlaştırılan sürede teslim edilmemesi ya da kurulumunun satıcı tarafından gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi kurulmaması sözleşmeye aykırı ifa olarak kabul edilir. Malın kurulumunun tüketici tarafından yapılması öngörülmüş ise kurulum talimatındaki yanlışlık ya da eksiklik nedeniyle kurulum yanlış yapılmışsa, sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olur.

Malın teslim edildiği günden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların malın teslim tarihinde de var olduğu kabul edilir. Böyle bir durumda sözleşme konusu malın ayıplı olmadığını ispat yükü satıcıya aittir.

Tüketici sözleşme yapıldığı tarihte ayıptan haberdar ise ya da haberdar olması tüketiciden bekleniyor ise sözleşmeye aykırılık söz konusu olmaz.

Tüketicinin seçimlik hakları nelerdir?

Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;

1-) Satılan malı geri vereceğini beyan ederek sözleşmeden dönebilir.

2-)  Satılan malı alıkoyar ve ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebilir.

3-) Eğer satılan mal aşırı bir masraf gerektirmiyor ise, masraflar satıcıya ait olmak üzere satılan malın ücretsiz tamir edilmesini isteyebilir,

4-) Olanak var ise malın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteyebilir.

Satıcı, tüketici tarafından seçilen talebi yerine getirmek zorundadır.

Yukarıda sayılan tüketicinin seçimlik hakları kullanması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafından karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminat isteyebilir.

Ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir. Konut ya da tatil amaçlı taşınmaz mallarda bu süre taşınmazın tesliminden itibaren 5 yıldır.

İkinci el malların satışında satıcının sorumluluğu 1 yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda 3 yıldan az olamaz.

Maldaki ayıp, ağır kusur veya hile ile gizlenmişse yukarıda sayılan zamanaşımı hükümleri uygulanmaz