Ayıplı mal, 1-) malın tüketiciye teslim edilme anında, alıcı ve satıcı tarafından kararlaştırılmış örneğe veya modele uygun olmaması 2-) malın sahip olması gereken özellikleri taşımaması, sebebi ile taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı olan maldır.
Hangi Mallar Ayıplı Mal Kabul
Edilir?
1-) Ambalaj, etiket, kullanım
kılavuzu, internet sitesi veya ilan ve reklamında yer alan özellikleri
taşımayan mallar,
2-) Satıcı tarafından bildirilen ya
da teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı; dengi olan malların
kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin uygun olarak beklediği yararları
azaltan ya da ortadan kaldıran ekonomik, maddi ya da hukuki eksiklikler taşıyan
mallar.
Sözleşmeye
konusu malın, kararlaştırılan sürede teslim edilmemesi ya da kurulumunun satıcı
tarafından gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi kurulmaması sözleşmeye
aykırı ifa olarak kabul edilir. Malın kurulumunun tüketici tarafından yapılması
öngörülmüş ise kurulum talimatındaki yanlışlık ya da eksiklik nedeniyle kurulum
yanlış yapılmışsa, sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olur.
Malın
teslim edildiği günden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların malın teslim
tarihinde de var olduğu kabul edilir. Böyle bir durumda sözleşme konusu malın
ayıplı olmadığını ispat yükü satıcıya aittir.
Tüketici
sözleşme yapıldığı tarihte ayıptan haberdar ise ya da haberdar olması tüketiciden
bekleniyor ise sözleşmeye aykırılık söz konusu olmaz.
Tüketicinin seçimlik hakları nelerdir?
Malın
ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
1-) Satılan malı geri vereceğini
beyan ederek sözleşmeden dönebilir.
2-) Satılan malı alıkoyar ve ayıp oranında satış
bedelinden indirim isteyebilir.
3-) Eğer satılan mal aşırı bir
masraf gerektirmiyor ise, masraflar satıcıya ait olmak üzere satılan malın
ücretsiz tamir edilmesini isteyebilir,
4-) Olanak var ise malın ayıpsız
bir misli ile değiştirilmesini isteyebilir.
Satıcı,
tüketici tarafından seçilen talebi yerine getirmek zorundadır.
Yukarıda
sayılan tüketicinin seçimlik hakları kullanması nedeniyle ortaya çıkan tüm
masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafından karşılanır.
Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Borçlar Kanunu hükümlerine
göre tazminat isteyebilir.
Ayıplı
maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye
teslim edildiği tarihten itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir. Konut ya da
tatil amaçlı taşınmaz mallarda bu süre taşınmazın tesliminden itibaren 5
yıldır.
İkinci
el malların satışında satıcının sorumluluğu 1 yıldan, konut veya tatil amaçlı
taşınmaz mallarda 3 yıldan az olamaz.
Maldaki
ayıp, ağır kusur veya hile ile gizlenmişse yukarıda sayılan zamanaşımı
hükümleri uygulanmaz